Kulturystyka – definicja, efekty, przeciwwskazania

Czy zastanawiałeś się kiedyś, co tak naprawdę kryje się pod pojęciem “kulturystyka”? To nie tylko sport, ale cała filozofia dotycząca budowania i kształtowania ciała. W niniejszym artykule przybliżę tę fascynującą dyscyplinę, odpowiadając na kluczowe pytania:

• Czym jest kulturystyka?
• Jakie są kategorie kulturystyki?
• Kto jest najbardziej znanym kulturystą?
• Jak zacząć przygodę z kulturystyką?
• Jakie korzyści niesie za sobą kulturystyka?
• Czy kulturystyka jest dla każdego?
• Do jakiego wieku można uprawiać kulturystykę?
• Jakie sprzęty wykorzystują kulturyści?

Jeśli interesuje Cię kulturystyka jako sposób na zdrowe i efektywne kształtowanie sylwetki, ten artykuł jest właśnie dla Ciebie. Zapraszam do lektury!

Kulturystyka – co to jest?

Kulturystyka to nieolimpijska dyscyplina sportowa, której celem jest rozwijanie i kształtowanie umięśnienia poprzez trening fizyczny, jednocześnie redukując tkankę tłuszczową, aby uzyskać efekt zbalansowanej i estetycznej sylwetki. To nie tylko forma aktywności fizycznej, ale również styl życia, który wymaga zaangażowania, determinacji i regularności.

Definicja słowa kulturystyka obejmuje nie tylko aspekty treningowe, ale także diety, regeneracji oraz psychologii sportowej. Najbardziej znanym związkiem kulturystycznym jest Międzynarodowa Federacja Kulturystyki i Fitnessu (IFBB), natomiast najbardziej znanymi zawodami w kulturystyce ekstremalnej są Mr. Olympia i Arnold Classic.

Kategorie kulturystyki

Jak można podzielić tę dyscyplinę sportową? Możemy wyróżnić różne kategorie kulturystyki, z których najważniejsze to kulturystyka ekstremalna, naturalna i kulturystyka klasyczna.

Kulturystyka ekstremalna

Kulturystyka ekstremalna to jest najbardziej popularna, ponieważ zawodnicy osiągają w niej najbardziej imponujące rozmiary. Wynika to z faktu, iż praktycznie nie istnieje kontrola antydopingowa. Najbardziej znanymi przedstawicielami tej kategorii kulturystyki na świecie to Arnold Schwarzenegger, Ronnie Coleman, Jay Cutler czy Dorian Yates. W Polsce największą popularnością cieszą się między innymi Robert Piotrkowicz, Michał Karmowski, Piotr Głuchowski, Radosław Słodkiewicz czy Michał Mikulczewicz.

Kulturystyka naturalna

W przypadku kulturystyki naturalnej mamy do czynienia z całkowitym zakazem używania niedozwolonych środków dopingujących, takich jak sterydy anaboliczne, hormon wzrostu, insulina czy diuretyki.

Kulturystyka klasyczna

Kulturystyka klasyczna to kategoria kulturystyki, w której zawodnicy rywalizują w kategoriach wzrostowych i wagowych, co daje większej ilości zawodników szanse na wykazanie się. Według Polskiego Związku Kulturystyki, Fitness i Trójboju Siłowego podział wygląda tak:

• kategoria do 170,0 cm: maksymalna waga = (wzrost – 100) + 2 kg;
• kategoria 170,1–175,0 cm: maksymalna waga = (wzrost – 100) + 4 kg;
• kategoria 175,1–180,0 cm: maksymalna waga = (wzrost – 100) + 6 kg;
• kategoria 180,1 cm i więcej:
  – 180,1–190,0 cm: maksymalna waga = (wzrost – 100) + 8 kg,
  – 190,1–198,0 cm: maksymalna waga = (wzrost – 100) + 9 kg,
  – 198,1 cm i więcej: maksymalna waga = (wzrost – 100) + 10 kg.

Kulturystyka od podstaw

Jeśli jesteś zainteresowany kulturystyką, powinieneś zacząć od zrozumienia podstawowych zasad treningu siłowego, odżywiania oraz regeneracji. Typowy trening kulturystyczny wyraźnie różni się od treningu nastawionego na budowanie siły. Kulturyści maksymalizują przyrosty masy mięśniowej jednocześnie używając możliwie najmniejszego możliwego obciążenia, aby osiągnąć swój cel. Głównym powodem takiego postępowania jest chęć uniknięcia kontuzji, która mogłaby wyłączyć zawodnika z konkursów na bardzo długi czas.

W przypadku diety kulturysty chodzi o to, aby dostarczyć dużo materiału budulcowego (białko), jak również odpowiednie ilości tłuszczy i węglowodanów z dobrych źródeł. Nigdy nie powinieneś zapominać o regeneracji, gdyż to właśnie wtedy mięsnie mają czas na wzrost. Odpowiedni odpoczynek pomiędzy treningami, podobnie jak dobry sen, mają kluczowe znaczenie w tej dyscyplinie sportu.

Efekty kulturystyki

Jakich efektów można oczekiwać uprawiając kulturystykę? Regularne uprawianie kulturystyki przynosi wiele korzyści. Do efektów należą:

• zwiększony rozmiar,
• siła i wytrzymałość mięśni,
• ogólna poprawa wyglądu sylwetki,
• redukcja tkanki tłuszczowej,
• wzrost pewności siebie,
• poprawa samopoczucia psychicznego.

Jak wiać kulturystyka może dać naprawdę wiele, jednak zdecydowanie nie polecam angażowania się w tzw. kulturystykę ekstremalną, gdyż tutaj mamy do czynienia z absolutnym priorytetem w rozbudowie masy mięśniowej kosztem zdrowia. Poprzez regularny trening i utrzymywanie solidnej diety każdy może osiągnąć bardzo dobre rezultaty, bez potrzeby uciekania się do niedozwolonych środków.

Przeciwwskazania do uprawiania kulturystyki

Pomimo wielu korzyści, kulturystyka nie jest odpowiednia dla każdego. Osoby z problemami zdrowotnymi, zwłaszcza związanymi z układem sercowo-naczyniowym czy stawami, powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem intensywnego treningu. Najlepiej udać się do lekarza, który oprócz swojej specjalizacji ma też doświadczenie w treningu siłowym. W takim przypadku najprawdopodobniej nawet z przeciwwskazaniami w kierunku kulturystyki będziemy mogli, w ograniczonym zakresie, cieszyć się z korzyści takiego treningu.

Wiek a kulturystyka, czyli do jakiego wieku można uprawiać kulturystykę?

W zasadzie nie ma ograniczeń wiekowych, jeśli chodzi o rozpoczęcie treningów kulturystycznych. Ważne jest jednak dostosowanie intensywności i obciążenia treningowego do wieku, oraz regularne przeprowadzanie badań kontrolnych, zwłaszcza w podeszłym wieku. Każdy, niezależnie od tego, kiedy zaczyna swoją przygodę z tą dyscypliną sportową, może zdecydowanie poprawić swoja sylwetkę i samopoczucie korzystając z zalet, jakie niesie za sobą ten rodzaj aktywności fizycznej.

Sprzęt używany przez kulturystów

Kulturyści korzystają z ogromnej ilości sprzętu, głównie po to, aby “zaskakiwać” mięśnie różnymi bodźcami treningowymi. Zarówno wolne ciężary, jak i maszyny, są szeroko stosowane w kulturystyce. Wśród popularnych sprzętów wykorzystywanych podczas treningów przez kulturystów są różnego rodzaju wyciągi, atlasy, suwnice i inne maszyny do treningu izolowanego, a także:

• modlitewnik,
• ławka regulowana,
• gryf olimpijski,
• hantle,
• obciążenie na sztangę,
• kettlebelle,
• poręcze,
• squat racki.

Podsumowanie

Kulturystykę należy traktować nie tylko jako sport, ale także jako styl życia. Zawsze będę powtarzał, że osiągnięcie estetycznej sylwetki wymaga poświęcenia i systematycznej pracy, ale przynosi również liczne korzyści dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Warto jednak abyś pamiętał o zdrowym rozsądku. Unikaj przetrenowania, a przez to kontuzji, a także odbywaj regularne konsultacje medyczne, zwłaszcza jeśli doskwierają Ci problemy zdrowotne. Biorąc te wszystkie kwestie pod uwagę, będzie to tylko kwestią czasu, kiedy będziesz mógł pochwalić się znakomitą formą, z której będziesz prawdziwie dumny i nie będziesz umiał sobie wyobrazić życia bez takiej aktywności fizycznej.

Opracowano na podstawie

1. wikipedia.org, Kulturystyka, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kulturystyka, Data odczytu: 2024.01.16
2. fabrykasily.pl, Oto lista 75 najbardziej zasłużonych! Poznaj polskich Mistrzów!, https://www.fabrykasily.pl/treningi/75-najbardziej-elektryzujacych-polskich-postaci-w-sportach-silowo-sylwetkowych, Data odczytu: 2024.01.16
3. gymi.pl, Kulturystyka naturalna, klasyczna i ekstremalna rodzaje i opisy, https://gymi.pl/kulturystyka-naturalna-klasyczna-ekstremalna/, Data publikacji: 2023.03.10, Data odczytu: 2024.01.16